“Müslüman âleminin tek romanı” Ahmet Hamdi Tanpınar Bu ünlü hikâyenin, Hayy'ın varoluşu ve gelişimi çizgisinde insanın gelişim tarihini özetlemekte olan ince anlatım tarzı, bizi Hayy'ın şahsında kendisinden daha başka bir şeyleri temsil ettiği konusunda ikna etmelidir. Yalnız başına yaşadığı adada Adem'e benzeyen konumu, ateşin kaşifi olarak üstlendiği Prometeus rolü, ilerleme kaydetmesi ve sapması, ateşle zekice tecrübelere girişmesi ve düşünmeden "ondan bir parça"yı kavramaya çalışması, onun insanoğlunu sembolize ettiğini göstermektedir. Çünkü o da ilk insan gibi her şeyi kendi başına keşfetmek zorundadır. Ayrıca bir insan olarak, ruhun hayat kaynağı olan hayvanî yönünden başka bir şey bilmemektedir. Bu, insanın en azından yarı ruhanî bir dünyaya girmesinin belirtisidir.